Om de dienstverlening
aan burgers betaalbaar te houden is in de loop der jaren een schier
onoverzichtelijk woud van intergemeentelijke samenwerking ontstaan. Dat dit
soort verbanden de democratische controle uitholt ligt voor de hand. Gemeenteraden
kunnen vaak alleen nog ja en amen knikken tegen besluiten die elders zijn genomen.
Zonder de samenwerking met grote broer Rheden zou een gemeente als Rozendaal
niet eens meer bestaan. Als Rozendaal alle gemeentelijke taken zelf zou moeten
uitvoeren dan ging ze binnen no-time voor de bijl.
De komende jaren
worden zaken op de gebieden jeugd, zorg en werk overgeheveld van het rijk en de
provincie naar gemeenten. Gemeenten kunnen die taken volgens de regering veel
beter uitvoeren. Zij staan immers dicht bij de burger. Een lofwaardig streven
zou je zeggen maar waar het natuurlijk echt om gaat zijn de centjes. Die
overheveling gaat dan ook gepaard met forse bezuinigingen. Desalniettemin zal
de gemeentelijke begroting én de daarbij horende werklast ongeveer verdubbelen.
Het kabinet wil dit opvangen door van gemeenten meer slagkracht te eisen. Volgens
minister Plasterk is een omvang van 100.000 inwoners daarvoor het minimum. Zo
heel dicht bij de burger hoeft kennelijk ook weer niet.
Plasterk heeft iets
bedacht om die samenklontering te stimuleren. Hij wil het basisbedrag van
ongeveer 400.000 euro, dat alle gemeenten ongeacht hun grootte sowieso ieder
jaar via het gemeentefonds ontvangen, aanpassen. Hij dreigt gemeenten die niet
willen fuseren daarop te korten. Voor een gemeente als Rheden is dat lastig
maar niet onoverkomelijk. Die sluit gewoon een zwembad en gooit een paar
tientjes bovenop de OZB. Voor een kleine gemeente als Rozendaal is het echter catastrofaal.
Ook Doesburg zit in de gevarenzone.
Geruststellende woorden
van bestuurders die beweren dat het niet zo’n vaart zal lopen kunt u maar beter
met een korreltje zout nemen. Intussen kruipen ze intergemeentelijk bij elkaar
op schoot. Hou daarom die samenwerkingsverbanden in de gaten. Wie doet het met
wie? Het zijn de voorportalen van fusie en herindeling. Om nog enigszins zelfstandig
te kunnen blijven zeiken over vlaggen, de dorpsschool, een afvalbrengpunt of de
bomenlijst zal de lokale politiek er voor moeten zorgen dat ze daar meer
invloed op krijgt.
