De verkiezingen drukten ons weer eens met de neus op de
feiten. De peilingen bleken matige voorspellers. Ze gaven een richting. Niet
meer dan dat.
Rutte en Samsom haalden vernietigend uit. Maar zij houden
elkaar nu in een wurggreep waar ze zonder gezichtsverlies niet heel snel uit
zullen komen. In de campagne stonden deze partijen diametraal tegenover elkaar.
Willen ze samen op het pluche kruipen dan zullen zij een flinke scheut water
bij de coalitiewijn moeten doen. Het zal van beide partijen het uiterste vergen
om een werkbare relatie op te bouwen en in stand te houden. Daarnaast moeten ze
ernstig rekening houden met felle oppositie. De verslagen concurrentie zint op
wraak en zal geen gelegenheid voorbij laten gaan om flink in het voorgenomen,
en voor sommigen al vaststaande, huwelijk te stoken.
Een kabinet met daarin uitsluitend de VVD en de PvdA is ondanks
een meerderheid in de Tweede Kamer voor beide partijen behoorlijk riskant. Alleen
een economisch wonder kan zowel links als rechts tevreden stellen. Zo’n mirakel
zal zich niet snel aandienen. Zolang we die vervelende euro niet onder controle
krijgen moet de kloof tussen links en rechts op een andere manier gedicht
worden. Dat kan alleen door het midden. Ik verwacht dan ook een
vierpartijenkabinet waar ook D66 en het CDA aanschuiven.
Een ding is duidelijk. Gemeenten krijgen het stevig voor
hun kiezen. In alle partijprogramma’s wordt een deel van de
miljardenbesparingen gezocht in het overhevelen van taken naar gemeenten. Zaken
op gebieden als zorg, sociale voorzieningen, arbeidsmarkt, onderwijs, jeugd en volkshuisvesting
komen op het bord van de lokale overheid te liggen. Die moet het sowieso met
minder geld doen. Alle partijen korten stevig op het gemeentefonds. De druk om via
gemeentelijke herindeling te fuseren of anderszins schaalvergroting toe te
passen neemt toe. Het is de vraag of kleinere gemeenten die druk aankunnen. Ik
ben zeer benieuwd hoe zij daarmee omgaan. Met de gemeenteraadsverkiezingen in zicht
(maart 2014) wordt dat best spannend. Maar zover zijn we nog niet. Eerst maar
eens zien of ze er in Den Haag uitkomen.