Het NHM, het Nationaal Historisch Museum, is niet meer. Den Haag houdt de 50 miljoen euro die voor de bouw van het museum was uitgetrokken in de pocket. Is voor mij best te begrijpen. Er moet bezuinigd worden en dan ligt het voor de hand om het “laaghangend fruit” het eerst te oogsten. Het was al een wonder dat Arnhem als vestigingsplaats voor het museum werd uitverkoren. Dat was voornamelijk te danken aan Jan Vaessen, de toenmalige directeur van het Openluchtmuseum. Samen met architect Francine Houben had hij een prima plan bedacht waarin het Nationaal Historisch Museum naast het Openluchtmuseum zou verrijzen zodat beide musea van elkaars aanwezigheid konden profiteren. Met dat plan werden concurrenten als Amsterdam en Den Haag afgetroefd.
De directie van het NHM werd in handen gegeven van het duo Erik Schilp en Valentijn Bijvanck. Deze “jonge honden” benutten deze kans vooral om zichzelf op de kaart te zetten. Zij hebben het dan ook grondig verkloot. De steun van de landelijke politiek voor Arnhem als vestigingsplaats voor het museum was al niet sterk. Het vertrouwen werd nog verder ondermijnd toen Bijvanck en Schilp het concept, de canon, opzij schoven en het museum in het gebouw van Volkshuisvesting in het centrum van Arnhem, wilden vestigen. Dat zou aanzienlijk schelen in de kosten en honderdduizenden toeristen naar de stad lokken. Zij werden daarin gesteund door een vage lobby. Daarin speelde ook de lokale pers een rol. Het lijntje van de Arnhemse redactie van dagblad De Gelderlander naar woningcorporatie Volkshuisvesting en de innige relatie met de politiek verklaart hun enthousiasme. Een van de redacteuren was enige tijd daarvoor overgestapt naar een managementfunctie bij Volkshuisvesting en vanuit Volkshuisvesting kwam, al dan niet via de lokale politiek, het aanbod aan Schilp en Bijvanck om, voor een zacht prijsje, het Nationaal Historisch Museum in het gebouw van de woningcorporatie te vestigen.
Het had niet veel gescheeld of Arnhem had zichzelf toen al buitenspel gezet. Jan Vaessen en Francine Houben voelden zich geschoffeerd. Zij werden nergens in betrokken en zagen de argumenten voor de keuze van Arnhem onderuit gehaald. Twee oud-burgemeesters van Arnhem, Drijber en Scholten, zeiden er ook iets van. Zij werden prompt weggezet als oude zakken die zich nergens mee moesten bemoeien. Den Haag greep uiteindelijk in en besloot om de oorspronkelijke locatie, naast het Openluchtmuseum, te handhaven.
Het gepruts ging gewoon door. Een parkeervoorziening zou 60 miljoen gaan kosten. Een nieuwe poging om het NHM van het Openluchtmuseum los te weken? Het leek er wel op. Vooral toen later bleek dat een andere oplossing slechts 4 miljoen zou vergen.
Het museum zou in 2011 zijn deuren openen. Maar al dat gebakkelei kostte zeeën van tijd. Er ging dan ook geen schop de grond in. Met deze uitkomst tot gevolg.
Schilp gaat nu op zoek naar “private” partijen. Een goed idee. Maar hij en zijn maatje Bijvanck hebben het NHM vakkundig de nek omgedraaid. Het lijkt mij daarom een nog beter idee om deze brokkenpiloten gevankelijk af te voeren naar de canon van de nationale geschiedenis. Weg met die hap!
