In de afgelopen decennia is
wel duidelijk geworden dat je uiterst voorzichtig moet zijn met schaalvergroting
van overheid en publieke diensten. In veel gevallen pakt dat slecht uit. Het
levert vooral meer bureaucratie en slechtere producten. De voorbeelden liggen
voor het oprapen.
Volgens managementdenkers
moeten we wel. De dienstverlening wordt goedkoper en beter en de samenleving is
zo complex geworden dat het niet anders kan. Hebben we daarvan nog steeds niet geleerd?
Schaalvergroting maakt het vaak juist complexer en duurder. De manager zoekt
zijn heil in processen terwijl de man of vrouw op de werkvloer het resultaat
voorop stelt. Als het niet lukt dan is het antwoord nog meer management, nog
meer controle en nog meer complexiteit. Die bureaucratie gaat ten koste van de uitvoering.
Degene waar het uiteindelijk om gaat, de burger, krijgt een dienst van steeds
mindere kwaliteit.
Nu pleit Piet van Wanrooij,
namens de PvdA lid van de Gelderse Provinciale Staten, voor het samenvoegen van
gemeenten tot een omvang van minimaal 100.000 inwoners. Als resultaat van een
natuurlijk proces is daar niks mis mee. Zo zijn steden als Arnhem en Nijmegen ontstaan.
Maar als die ontwikkeling buiten de bestaande stad op kunstmatig wijze wordt
geforceerd dan krijgen we het eerder beschreven resultaat. Nog afgezien van
andere effecten. De plattelandsburger komt letterlijk en figuurlijk op grote afstand
van het bestuur te staan, het leidt tot verspilling van gemeenschapsgeld en allerlei
bestuurlijke en politieke problemen. Neem nou Maasdriel, het resultaat van een
fusie van vier gemeenten met krap 24.000 inwoners. Nog lang geen 100.000 dus. Daar
ging het compleet mis. Politici vochten elkaar de tent uit en de gemeente werd onbestuurbaar.
De minister moest zelfs ingrijpen. Piet van Wanrooij zou daarom beter moeten
weten. Hij is naast Statenlid namelijk
ook gemeentesecretaris. Van datzelfde Maasdriel.
Piet is een typische
representant van de PvdA. De manager-politicus die vervreemd is van de kiezer. Dat
zijn precies de mensen die de partij op het verkeerde spoor hebben gezet. Ver
weg van haar achterban. Die wordt nu gekaapt. Door partijen die de kiezer beter
begrijpen.
